کاهش  اضطراب امتحان از طریق مقابله با باورهای غیر عقلانی به شیوه الیس

آلبرت الیس(1970 ) بنیانگذار رفتار درمانی – هیجانی است که درمانی به شدت رهنمودی است که         با باورهای نامعقول مراجعان درمی افتد و آن ها را زیر سوال می برد . به نظر الیس تفکر نادرست که    اساس آن بایدها می باشد . علت اصلی مشکلات هیجانی و رفتار ناسازگارانه است .باورهای نامعقول درونی شده راه برای اضطراب و افسردگی هموار می کنند . مراجعان باجایگزین کردن باورهای معقول به جای باورها نامعقول می توانند با مشکلاتشان برخورد سازنده ای داشته باشند .الیس درکتاب عقل و هیجان در روان درمانی ، باورهای نامعقول را منشاء تقبیح خود و رفتارهای خود مخرب معرفی کرد ( دابسون و دوزیس[1] ،2010)

درمانگر در جلسه ی درمان با فردی مواجه است که حادثه ی نامطلوبی (a) برایش اتفاق افتاده است و دچار پیامدهای ناگوار عاطفی (C) شده است .مراجع طبق نظر الیس به غلط حالت اختلال عاطفی (IC) خود را به (a) نسبت می دهد و از افکار غیر عقلانی خود ( ib) غافل است . درمانگر که عقیده ای خلاف عقیده ی مراجع دارد سعی می کند به او کمک کند تا عقاید غیر منطقی خود را کنار گذارد و با آن مبارزه کند(d) و عقاید و افکار عقلانی تررا جایگزین آن ها کند .(e)  و در نتیجه به شناخت بهتر (ce) و رفتار مؤثرتر (be) دست یابند.لذا درمانگر در نقطه ی (d)مراجع را وادار می کند که عقاید و افکار و نگرش های خود را مورد تردید      و سوال قرار دهد و با آنها به مبارزه بپردازد تا اثرات این مبارزه در شناخت و رفتار او متجلی شود .     تلاش های درمانگر همواره در این جهت است که به مراجع کمک کند تا فلسفه مستبدانه ، جزمی و مطلق گرایی خود را کاهش دهد . برای این کار درمانگر مشکل را از سه بُعد شناختی ، عاطفی و رفتاری مورد بحث و بررسی قرار می دهد و به شیوه ای فعال ، آموزنده و آمرانه و مستقیم به چاره جویی مشکل  می پردازد. ( الیس ، 1973 ؛پاپن 1974 ؛ به نقل از ناصری و شفیع آبادی ، 1377 )

 

کاهش اضطراب امتحان از طریق مقابله با باورهای غیر منطقی از دیدگاه شناخت درمانی بک

مدل شناختی بک بر این نظراستوار است که تجربه در افرادبه تشکیل فرض ها ،یا طرح واره هایی درباره ی خویشتن و جهان می انجامد و این فرض یا طرح واره ها یی درباره ی خود در سازمانبندی ادراک و کنترل و ارزیابی رفتار به کار می روند . توانایی پیش بینی تجربه های فردی و معنی بخشیدن به آن ها امری سودمند و در واقع ضروری برای کار کرد بهنجار است . امابرخی از فرض های انعطاف ناپذیر ، در برابر تغییر افراطی مقاومند و در نتیجه ناکارآمد هستند . هنگامی که فرض های ناکارآمد فعال شدند ، افکار خودآیند منفی را بر می انگیزانند. ( هالجین و همکاران ، 1384 )

دانلود پایان نامه ارشد : رابطه خودکارآمدی،اهمال کاری و اضطراب امتحان با پیشرفت تحصیلی در بین دانش آموزان

رویکردهای درمانی شناختی – رفتاری بک بدین صورت است که از طریق تشخیص و تغییر الگوهای فکری موجود افسردگی و اضطراب بهبودی سریع علایم پیش می آید . مهمترین مرحله در روش درمانی بک کمک به مراجع برای شناخت افکار غلط و تصورات ناسازگاری مولد مشکل است . پس از تشخیص افکار یا تصورات غلط ، چندین روش برای اصلاح آن ها در رفع مشکل درمانجو بکار بسته می شود . یکی از فنون درمانی ، وارسی واقعیت یا فرضیه آزمایی است . در این روش درمانی به فرد کمک می شود تا باورها و افکار ناراحت کننده خود را فرضیه هایی تصور کند و آن ها را بیازماید .

فرض بک براین است که در اکثر موارد افراد متوجه خواهند شد که افکارشان غلط و پس از اصلاح این افکار مشکلاتشان برطرف خواهد شد. ( روان شناسی مرضی ، 1382 ) راهبردهای مفید دیگر برای کاهش اضطراب امتحان ، متوقف کردن نشانه های جزئی اضطراب مثل لرزش دست یا تفکر منفی درباره ی عملکرد است که به نشانه های اضطراب شدید امتحان منجر می شود . روش هایی که از وخامت اضطراب امتحان  جلوگیری می کند عبارت از :

حبس کردن نفس ، شل کردن ماهیچه ها ، قوت قلب دادن به خود و توجه کردن به جنبه های مثبت ، نتایج مطالعه ای که برروی دانشجویانی که از تعادل درمانی  برخوردار بودند ، حاکی از آن است که این افراد علی رغم تجربه مشکلات و تغییرات زندگی ، آشفتگی روانی کمتری از نظر اضطراب تجربه می کنند.        ( موشرو هاندال ، 1997 )

[1] -Dobson& Dozois